Speeksel is van essentieel belang voor de gezondheid van je mond, tanden, kiezen en tandvlees. Zonder speeksel is het gebit niet langer beschermt tegen gaatjes (cariës) en erosie. Bovendien zijn door bij afwezigheid van de vochtige substantie, slikken en praten bijna niet meer mogelijk. Dat goedje in je mond heeft dus een essentiële functie.
Waaruit bestaat speeksel
Speeksel bestaat grotendeels uit water (99,5%). In dat water zijn allerlei eiwitten, enzymen, proteïnen, mineralen en lichaamseigen antimicrobiële stoffen opgelost.
Antibacteriële werking
Speeksel beschermt je mond, tanden, kiezen en tandvlees tegen schadelijke bacteriën, doordat het een belangrijke natuurlijke antibacteriële/virale werking heeft. Je speeksel bevat namelijk het stofje lysozym dat de celmembranen rond bacteriën afbreekt. Samen met andere antilichamen vormt het de eerste verdedigingslinie tegen bacteriën en andere indringers. Het zorgt er voor dat schadelijke bacteriën minder kans hebben en tandplakvorming geremd wordt.
Speekselvloed en bescherming
Speeksel speelt echter ook een belangrijke rol bij de natuurlijke verzorging van je tanden. Op de eerste plaats wordt door de aanmaak van speeksel de natuurlijke reiniging van de mond gestimuleerd. Het zorgt er voor dat de mond gespoeld wordt. Bacteriën en restjes worden verdunt zodat er zich minder tandplak vormt en de restjes gemakkelijk doorgeslikt kunnen worden om door de maag vernietigd te worden. Hierdoor neemt de kans op gaatjes af. Op de tweede plaats zorgt het voor bescherming tegen slijtage. De vloeistof vormt een laag tussen en op de tanden, waardoor er minder wrijving is.
Remineralisatie van het glazuur
Een andere functie van speeksel is het tegengaan van demineralisatie. Elke keer als je iets eet neemt namelijk de zuurtegraad in je mond af, waardoor het tandglazuur tijdelijk minder hard wordt. Daardoor kunnen sneller slijtage en gaatjes optreden. Het speeksel zorgt er voor dat de onttrokken stoffen uit het glazuur terug worden opgenomen (remineralisatie). Alle eigenschappen te samen zorgen er dus voor dat er zo min mogelijk tandcariës, tanderosie, inwerking van zuren of ontstekingen in de mond ontstaan.
Speeksel en gebitsverzorging
Speeksel alleen is echter niet voldoende om je tanden en kiezen vrij van tandplak en slechte bacteriën te houden. Daar moet jij bij helpen door 2x per dag je tanden te poetsen en liefst ook 1x per dag te flossen. Gebruik voor het tandenpoetsen een niet-schurende en niet-schuimende tandpasta (bv. Elmex) en een zeer zachte tandenborstel (deze van Meridol bijvoorbeeld) die het tandvlees niet beschadigt.
Voor een voldoende speekselproductie hoef je niet veel te doen. Bij iemand die gezond is produceren de speekselklieren zelf voldoende speeksel om de mond gezond te houden. Regelmatig last van een droge mond? Lees dan hier meer.
Wat doet speeksel nog meer?
Ons speeksel is ook een fantastisch smeermiddel voor de wangen, tong en lippen. Het beschermt de lippen, de mondhoeken, de tong en het slijmvlies van de mond en keel tegen uitdroging. Het beschermt het mondslijmvlies tegen de invloeden waarmee wij onze mond dagelijks bestoken: zure frisdrank, gekruid voedsel, suiker, alcohol, etc. Een andere functie van speeksel is ervoor zorgen dat je kunt spreken / praten, proeven, eten, slikken. Ook bevordert het de spijsvertering. Een eventueel kunstgebit wordt door speeksel op zijn plaats gehouden. Tenslotte helpt het bloed te stollen en wonden te ontsmetten en genezen. Speeksel heeft dus tal van nuttige functies voor je gebit.
Ik heb heel veel last van overvloedig speeksel