Wat is tanderosie en hoe herken je het?

Tanderosie is een algemeen, veel voorkomend tandprobleem. Door eten en drinken kan het glazuur van de tanden worden aangetast. Het zuur maakt het glazuur zachter. Het speeksel kan het evenwicht in de mond weer herstellen, maar dat kan alleen als er niet te vaak een ‘zuurstoot’ komt. Is dat wel het geval dan wordt het tandglazuur steeds dunner en poreuzer.

Wat is tanderosie

Tanderosie is dus het best te omschrijven als het oplossen van tandglazuur door zuren uit eten en drinken. Tandglazuur bestaat voor ruim 90% uit een materiaal dat oplosbaar is in zuren. Behalve door zuren die mondbacteriën uitscheiden (die tot gaatjes / tandcariës kunnen leiden) wordt tandglazuur ook opgelost door zuren uit eten en drinken. Wanneer bijvoorbeeld buitensporige hoeveelheden frisdranken, bijvoorbeeld cola’s en vruchtensappen worden gedronken, treedt ontkalking van het tandglazuur op. Nu is dat bij af en toe nuttigen van zure etenswaren of dranken geen probleem, doordat een deel van de ontkalking door het speeksel weer teruggedraaid wordt (re-mineralisatie). Wanneer de zuren echter regelmatig het tandglazuur kunnen teisteren ontstaat er tanderosie.

Tanderosie vindt plaats op vrijwel het gehele tandoppervlak door niet bacteriële zuren. Gaatjes worden wel veroorzaakt door zuren die bacteriën uitscheiden wanneer ze zich tegoed doen aan de restjes in tandplak. Het verschil met tanderosie is dat gaatjes vaak onder de oppervlakte plaatsvinden, bij slechts één tand of kies, terwijl tanderosie begint bij de oppervlakte en vaak over de gehele tand en gebit schade veroorzaken. Daardoor kan bij tanderosie door het oplossen van het tandglazuur het hele gebit slijten en kan het tandglazuur geheel verdwijnen. Hierdoor komt je tandbeen bloot te liggen, waarna het gevoelig is voor prikkels (koude, warmte, suikers), bacteriën vrij spel hebben en tanden en tandvlees verder kunnen verzwakken.

Hoe herken ik tanderosie

Tanderosie is helaas vaak lastig in een vroegtijdig stadium te herkennen, wanneer er klachten ontstaan is het tandglazuur al aan het verdwijnen. Dat komt omdat de gevolgen pas heel laat merkbaar zijn. Meestal is dat wanneer er gevoeligheid ontstaat bij het eten of drinken (koud / warm). Daarnaast is tanderosie te zien aan een veranderend uiterlijk van de tanden:

De tanden worden korter, dunner, doorschijnender en krijgen rafelige / gekartelde randen;
Het lichtgeel gekleurde tandbeen wordt zichtbaar; de tanden worden dus geler of krijgen donkere plekken;
Putjes in tanden en kiezen en het verdwijnen van de knobbels op de kiezen
Vullingen die boven de tanden uitsteken (dat materiaal wordt niet aangetast, terwijl de tand wegslijt door de zuren);
Soms doffe en ruwe plekken.

Mensen die last hebben van tanderosie hebben doorgaans wel iets vaker last van gaatjes en tandvleesproblemen. Wanneer dus regelmatig controle van het gebit door de tandarts plaatsvindt, zal hij of zij dit tijdig kunnen herkennen.

Hoe tanderosie voorkomen

Omdat de gevolgen van tanderosie pas laat merkbaar en zichtbaar zijn moet je er alles aan doen om het te voorkomen. Tanderosie wordt veroorzaakt door zuren in voedingsmiddelen, de bekendste voorbeelden zijn veelvuldig nuttigen van cola, sportdrankjes, snoepjes en fruit. Andere levensmiddelen en dranken die tanderosie kunnen veroorzaken zijn: citrusvruchten, rabarber, zure sauzen, citroenzuur, yogi-drink, wijn, frisdrank, alcoholische mixdranken, vruchtensappen en medicijnen. Ook in light frisdrank zit zuur. Zuivelproducten zoals yoghurt of karnemelk zijn ook zuur. Toch zijn ze minder slecht voor het gebit omdat er calcium en fosfaten in zitten. Van calcium wordt het gebit juist sterk.

Het eerste advies om tanderosie te beperken is dan ook om het gebruik van zure dranken en levensmiddelen te verminderen en als je deze dan toch nuttigt, ze snel door te slikken en vooral niet mee te spoelen of in je mond te houden (dus ook geen zuurtjes of lolly’s). Gebruik maximaal 7 eetmomenten per dag om problemen aan je gebit te voorkomen, dat betekent 3 hoofdmaaltijden en maximaal 4 keer iets tussendoor. Eventueel kun je na het eten of drinken van iets zuurs spoelen met gewoon water om het zuur zo te neutraliseren. Hetzelfde effect kun je bereiken door te kauwen op kauwgom.

Speeksel vormt een belangrijke rol bij de bescherming van het gebit tegen zuren. Het vormt een beschermlaagje op de tanden en maakt het tandglazuur weer opnieuw terug sterk. Een deel van de onttrokken calcium komt in het speeksel terecht en kan weer terug door het tandglazuur ‘opgenomen’ worden. Een goede mondhygiëne is hierbij belangrijk. Voor een goede mondhygiëne raden we aan om twee keer per dag (ochtend en avond) te poetsen met een fluoride tandpasta. Wij raden hiervoor Elmex anti-cariës tandpasta aan. Daarnaast wordt het ten strengste afgeraden om binnen een half uur na het eten of drinken je tanden te poetsen. Eten en drinken verlaagt namelijk de zuurtegraad in de mond waardoor het tandglazuur tijdelijk zwakker wordt. Je speeksel versterkt het tanglazuur vanzelf weer (is een natuurlijk proces), maar wanneer je in de tussenliggende periode gaat poetsen beschadig je het glazuur permanent.

Wat is tanderosie en hoe herken je het?