De tong maakt contact met de binnenkant en kauwvlakken van de tanden en kiezen. De wang heeft contact met de buitenkant van de tanden. De wang en de tong helpen door dit contact voor een klein deel voorkomen dat er op deze vlakken overvloedige vorming van tandplaque ontstaat. Ze schuren als het waren tegen de tanden en verwijderen zo een klein beetje tandplak. Speeksel heeft een beperkte mogelijkheid tot het reinigen van de ruimtes tussen de tanden, maar is niet effectief in het verwijderen van tandplak.
Speeksel en re-mineralisatie
Hoewel je tong, wang en slijmvliezen dus niet in staat zijn om tandplak in voldoende mate van de tanden te verwijderen is het niet zo dat je gebit geheel onbeschermd is. Speeksel speelt een belangrijke rol in de bescherming van tanden tegen bederf. Dat werkt als volgt. Elke keer wanneer we iets eten of drinken wordt de PH-waarde (de zuurtegraad) in onze mond onder invloed van zuren uit deze voedingsmiddelen verlaagd (bijv. frisdrank).
Lees ook: zelf tandsteen verwijderen
Wat die zuren uit voeding doen is calcium en andere mineralen uit het tandglazuur onttrekken, waardoor het tijdelijk zwakker wordt (demineralisatie). Met name bij zuren uit eten en drinken is het speeksel in staat om na ongeveer een half uur tot een uur na het nuttigen van deze voedingswaren de PH in de mond weer terug te verhogen naar normaal niveau. Wanneer dat gebeurd is kunnen de door zuren onttrokken mineralen zich weer gedeeltelijk hechten aan het tandglazuur. Dat wordt re-mineralisatie genoemd. Helaas is het speeksel niet in staat om meerdere zuuraanvallen in korte tijd achter elkaar te doorstaan.
Tevens biedt speeksel onvoldoende bescherming tegen de zuren die bacteriën continu uitscheiden en uiteindelijk het tandglazuur aantasten (een gaatje). Wel leven er niet alleen maar slechte bacteriën in je mond en op je tanden. Er leven ook bacteriën die je juist helpen om de slechte bacteriën in te tomen. Helaas is dit uiteindelijk onvoldoende om het gebit gezond en sterk te houden.
Conclusie
Alles tezamen resulteert dit in een gebrekkig natuurlijk beschermingsmechanisme dat helaas niet in staat is de opbouw van een laag tandplak tegen kan gaan. Daarmee kunnen we dus concluderen dat er vrijwel geen natuurlijke reiniging van het gebit plaatsvindt in de mond. Het verwijderen van tandplak moet daarom actief ter hand worden genomen. Vandaar dat voor een goede mondhygiëne een efficiënt gebruik van mechanische hulpmiddelen als een tandenborstel noodzakelijk is.
Hulpmiddelen
Ook vroeger hadden mensen al snel door dat speeksel, tong en wangen onvoldoende tandplak van de tanden verwijdert. Er zijn al vanaf de oude mens, tot in beschavingen waar de moderne tandenborstels en tandpasta nog niet zijn doorgedrongen, verschillende bewijzen gevonden voor hulpmiddelen die gebruikt werden om de tanden te reinigen. Zo gebruikten mensen o.a. de bast van walnotenbomen, gespleten bamboestokjes en dierenhuid. Ook toen was bij die beschavingen al duidelijk dat de tanden regelmatig gereinigd moesten worden.
Wij raden aan om twee keer per dag je tanden echt goed te poetsen met een zachte tandenborstel. Poetsen met een zachte tandenborstel voorkomt slijtage aan tandglazuur en tandvlees, mits u niet te hard op de tandenborstel drukt. Wij raden de zachte tandenborstel van Meridol aan. U oefent voldoende druk uit als u de borstel aan het eind van het handvat vasthoudt tussen uw duim en de toppen van uw vingers.
Gebruik daarnaast altijd een tandpasta met fluoride. Fluoride zorgt er voor dat demineralisatie sneller stopt en zorgt voor een goede remineralisatie, waardoor je tandglazuur uiteindelijk sterk blijft en een zuuraanval beter kan doorstaan. Elmex anti-cariës is een goede fluoride tandpasta voor dagelijks gebruik.