Verstandskiezen zijn een overblijfsel uit de prehistorie, waar grote kiezen handig waren als werktuig en om rauw voedsel te kauwen. Bij de moderne mens lijken verstandskiezen meer nadelen dan voordelen te hebben. Hoewel verstandskiezen zeker niet bij alle mensen doorkomen leidt het bij mensen waar dat wel gebeurt vaak tot last – en vaak pijn.
Problemen met verstandskiezen
Als de verstandskiezen doorkomen, gebeurt dit meestal in een scheve richting, of ze komen niet volledig door. Wanneer verstandskiezen normaal doorbreken is er meestal niet veel aan de hand en is er lang niet altijd een reden om deze tand te verwijderen.
Wanneer kiezen niet geheel door het tandvlees heen gegroeid zijn of vlak onder het tandvlees blijven ‘steken’. Als verstandskiezen (vooral in de onderkaak) maar half doorkomen, kan de kies voor een deel bedekt blijven met een stukje tandvlees. Doordat er gemakkelijk voedselresten onder dit stukje tandvlees blijven zitten en de normale mondhygiëne ter plaatse bemoeilijkt wordt, kunnen bacteriën zich ophopen en klachten ontstaan. De klachten en pijn worden meestal veroorzaakt door ontstekingsverschijnselen in de tand en tandvlees. Bovendien is er een groter risico op gaatjes / cariës doordat de verstandskiezen zo ver achterin de mond liggen.
Ook kunnen er problemen ontstaan bij verstandskiezen die op de verkeerde plek of schuin doorbreken. Ook dit gaat gepaard met pijn. Verstandskies pijn kan ook samengaan met andere tandpijn of kiespijn bijvoorbeeld wanneer de verstandskies tegen andere tanden en kiezen aandrukt. Bij gekanteld doorgebroken verstandskiezen is een normale mondhygiëne ook niet mogelijk, en bestaat er zelfs een kans dat een naburige kies ook aangetast wordt. In dit soort gevallen zal ook geadviseerd worden om de niet functionele verstandskies preventief te verwijderen.
Naar de tandarts
Wanneer je last hebt van (acute) pijn bij het doorkomen van de verstandskiezen of pijn hebt achter de laatste kiezen kan alleen de tandarts je helpen om van deze pijn (meestal ontsteking) af te komen. Op basis van de beoordeling door de tandarts wordt besloten tot het wel of niet verwijderen van de verstandskies.
Voor de gezondheid van het gebit en zeker met betrekking tot verstandskiezen is het advies om elk jaar minimaal 1 keer op controle bij de tandarts te gaan. De tandarts kan problemen vroegtijdig signaleren en met preventieve maatregelen ongemakken voorkomen. Bij de meeste tandartsen worden om de twee jaar röntgenfoto’s gemaakt om de gezondheid van de verstandskiezen goed te volgen. Soms leidt dat tot het preventief verwijderen van de verstandskiezen (vooral bij scheefgroei of problemen bij het doorkomen).
Andere artikels over tandaandoeningen
- Gevoelige tanden? Wat is de oorzaak en wat kun je er tegen doen?
- Hoe ziet een gaatje eruit? Zo herken je een gaatje in je tanden
- Kaaskiezen, wat zijn het en wat kun je er tegen doen?
- Korter worden van tanden en kiezen: het gevolg van gebitsslijtage
- Oorzaken van kiespijn
- Tanden knarsen: een knarsbitje gebruiken
- Tanden komen scheef door: oorzaak en wat aan te doen?
- Tandenknarsen in je slaap: alles wat je moet weten
- Tandenknarsen? Oorzaken en tips
- Tandsteen voorkomen en verwijderen
- Verstandskiezen: pijn en ontsteking
- Waarom zijn mijn tanden geel?
- Wat is cariës of tandbederf en hoe kun je het voorkomen?
- Wat is tanderosie en hoe herken je het?
- Wat moet ik doen als mijn kind kiespijn heeft?
- Witte vlekken op tanden: wat is dat?