Oorzaak van slechte adem en wat je er aan kunt doen!

Heb je last van een slechte adem en wil je daar wat aan doen? Gelukkig is dit meestal gemakkelijk te voorkomen en anders te verhelpen. In dit artikel geef ik tips hoe je een stinkende mond kunt voorkomen en verhelpen.

Samenvatting

In veel gevallen (80-90%) zijn het de bacteriën achter op de tong die voor de slechte adem zorgen. Die kun je gelukkig weghalen met een tongschraper! Ik leg je in dit artikel uit hoe het werkt.

Andere oorzaken kunnen met voeding (knoflook), medische (bijv. maag of lever klachten) of met de mondgezondheid (ontstoken tandvlees) te maken hebben.

Een stinkende mond is niet prettig

Een slechte adem komt vaak voor; bij ongeveer dertig procent van de mensen kan een slechte adem worden waargenomen.  Een slechte adem is voor jezelf niet prettig, maar ook voor anderen in de omgeving erg vervelend (Van Loock 2014 p.47). Je kunt je eigen vast nog wel herinneren wat je dacht toen je bij iemand anders een onaangename mondgeur rook. In veel gevallen vond je dat niet prettig en wilde je waarschijnlijk eigenlijk het liefst het gesprek beëindigen. Zo denkt een ander er bij jou waarschijnlijk ook over als er een onaangename geur uit je mond komt wanneer je uitademt of praat. Tijd om daar dus wat aan te doen.

Mijn ervaring met een slechte adem

Ik begrijp dat je iets aan een slechte adem wilt doen. Het is voor andere mensen niet prettig als ze jouw mondgeur ruiken als je uitademt of praat. Het is een echte afknapper. Daarnaast doet het ook wat met je zelfvertrouwen en ben je soms bang om andere mensen aan te spreken. Zeker als ze ook nog eens dichtbij komen. Ik heb dat zelf ervaren. Ik was namelijk een nagelbijter. Dat betekent vaak met mijn vingers in mijn mond dus heel veel bacteriën. Ik werd er gelukkig op gewezen dat mijn adem niet altijd prettig rook. Ik deel met je welke oorzaken ik heb gevonden voor die slechte adem en hoe ik ze heb aangepakt.

Bacteriën op de tong bijna altijd de veroorzaker van een stinkende adem

Waardoor wordt een slechte adem veroorzaakt? Een slechte adem kan verschillende oorzaken hebben. Uit je mond ruiken wordt in tegenstelling wat veel mensen denken niet veroorzaakt door wat we eten, maar door omstandigheden in de mond zelf. Het zijn vooral de bacteriën die op onze tong leven die voor een slechte adem zorgen. Dit is bij 90% van de mensen met een onaangename mondgeur de oorzaak.

De bacteriën die voor een slechte adem zorgen zitten in onze hele mond, maar gedijen vooral goed op onze tong. Daar leven ze van de piepkleine voedselresten die in je mond en op je tong achter blijven na eten en drinken. Dat de tong zo’n ideale plek is om te leven voor die bacteriën komt doordat de tong onregelmatig van structuur is. Vooral het achterste deel van de tong is ruw met veel groeven, waar zich gemakkelijk voedselresten ophopen en bacteriën nestelen.

De bacteriën produceren verschillende stofjes, waaronder vluchtige zwavelverbindingen. Dat zijn gassen en die zorgen er voor dat je adem tijdens uitademen of praten onaangenaam ruikt.

Je tong poetsen of een tongschraper gebruiken

Hoewel het niet altijd zichtbaar is kun je in veel gevallen een dunne witte, gele of bruine aanslag op de tong herkennen. Dit wordt ook wel tongbeslag genoemd. Het laagje bestaat uit een mengsel van onder andere etensresten, eiwitten en bacteriën. Je kunt er bijna zeker van zijn dat dit de veroorzaker is van jouw slechte adem. Eten, drinken en roken zijn van invloed op de dikte en kleur van dit laagje en kunnen indirect tot onaangename geurtjes leiden. Als je hier niets tegen doet zal je de hele dag last hebben van een onaangename mondgeur. Gelukkig kan je er wat tegen doen, namelijk de laag weghalen.

Hiervoor kun je het beste teen tongschraper gebruiken. Uit onderzoek blijkt dat bij mensen die naast het poetsen van hun tanden dagelijks een tongschraper gebruiken, de onaangename mondgeur afneemt. Een tongschraper is een eenvoudig plat hulpmiddel.

Hoe een tongschraper gebruiken?

Je gebruikt een tongreiniger als volgt:

• Steek je tong zo ver als mogelijk uit;
• Leg de tongreiniger achterop je tong, druk er licht op en beweegt de tongschraper voren.
• Herhaal dit een paar keer. Spoel na elke keer de schraper even schoon.

Je schraapt zo de aanslag van je tong af. Hoe vaak doe je dit? Liefst één keer per dag, bij voorkeur in de ochtend na het tandenpoetsen. Tongbeslag komt net als tandplak namelijk weer terug. Zo kun je fris de dag door.

De beste tongschraper tegen een slechte adem

De beste tongschraper is bij voorkeur plat, al dan niet met een beetje reliëf om ook groeven mee te kunnen nemen. Daarnaast is het handig als de tongschraper twee of drie vlakken heeft. Daardoor maakt de schraper meer contact met de tong en kun je in een beweging meer bacteriën verwijderen. Het kan handig zijn als de tongreiniger ook over een borsteltje beschikt. Met dat borsteltje kun je de bacteriën die zich diep in de onregelmatige structuur van je tong verscholen houden naar boven te halen. Dat kun je natuurlijk ook met je tandenborstel doen. Je schraapt ze daarna weg door er nogmaals met de platte kant over te gaan. Het is geen ingewikkeld hulpmiddel en dus ook niet duur. De beste tongschraper vind ik die van Halita.

Je tong poetsen

Je tong poetsen met je tandenborstel kan natuurlijk ook, maar ik vind het zelf niet prettig om met de haren van de tandenborstel op de tong te zitten. Ik moet daar van kokhalzen. Met een tongschraper heb ik daar veel minder last van omdat die plat is en ‘kriebelt’ niet. Wil je toch je tong poetsen? Strijk dan van achterop de tong naar voren. Herhaal dit een paar keer, waarbij je elke keer de borstel goed schoon spoelt.

Wat niet helpt tegen een slechte adem

Vrij (niet op recept) verkrijgbaar mondwater helpt niet voor de lange termijn tegen een slechte adem. Veel van de bacteriën overleven het mondspoelmiddel. Het helpt maar even, vooral doordat het de geur gemaskeerd. Dat geldt ook voor tandenpoetsen of het knauwen van kauwgom of eten van mint snoepjes. Je mond smaakt fris en je adem ruik kort lekker. Dit is echter maar van korte duur. Nadat de geurstoffen uit tandpasta en kauwgom zijn uitgewerkt begin je gewoon weer de geur van de bacteriën te ruiken. Dat gaat ook op voor mondspray. Met mondspray bevochtig je kortstondig de mond, stimuleer je de speekselproductie, dood je een paar bacteriën en proef je een frisse smaak, maar ook dat is maar tijdelijk. Er zit dus niet anders op dan de tong dagelijks te reinigen met een tongschraper.

Andere oorzaken van een slechte adem

In negentig procent van de gevallen zijn de bacteriën op de tong de boosdoener van de onaangename geur. De tong reinigen is dus de belangrijkste maatregel om een vieze adem te voorkomen of verhelpen. In minder dan 10% van de gevallen zijn er andere problemen. Dan kan de geur uit je maag, van gezondheidsklachten of gekruid eten komen.

Gekruid eten, knoflook en andere voedingsmiddelen

Je kunt ook uit je mond gaan ruiken na het eten of drinken van bepaalde voedingsstoffen. Knoflook en uien zijn wellicht het meest bekend als externe veroorzaker van een slechte adem. Ook een alcohol of koffie geur zijn bekende klachten, evenals een adem die naar tabaksrook stinkt. Die geuren verdwijnen echter als je stopt met het eten of drinken of gebruik van deze voedingsmiddelen of rookwaren.

Lees ook: hoe lang blijf je last houden van knoflookadem?

Droge mond: tekort aan speeksel

Ook een droge mond veroorzaakt vaak een slechte geur, bijvoorbeeld na het slapen met open mond. Dat komt vooral omdat tijdens het slapen je speekselklieren stoppen met produceren. Speeksel beschermt normaal gesproken tegen schadelijke bacteriën. Doordat je als je slaapt weinig speeksel aanmaakt kunnen de bacteriën zich makkelijker vermenigvuldigen. Gevolg is een stevig tongbeslag. Gelukkig kun je dit weghalen met een tongschraper. Door je speekselproductie weer op gang te helpen door je tanden te poetsen, wat te drinken of te eten blijven de bacteriën voor de rest van de dag in het gareel.

Het drinken van grote hoeveelheden koffie of alcohol zorgt ook voor een droge mond en vergelijkbare problemen. Dat is gelukkig van tijdelijke aard en kun je voorkómen door deze producten niet te gebruiken. Belangrijk is het om ook onder normale omstandigheden de aanmaak van speeksel op peil te houden. Probeer zo’n 2 liter water per dag te drinken.

Heb je overdag ook een droge mond maar drink je genoeg? Ga dan naar de tandarts voor een onderzoek.

Gezondheidsproblemen en medicijnen

Problemen met de gezondheid kunnen eveneens voor problemen zorgen. Problemen met je darmen, maag of longen kan ook voor een stinkende geur zorgen (Amerongen 2008, pagina 383). Ook een ontsteking van je keel, neus of keelamandelen kunnen zorgen voor een onaangename adem. Moeilijker op te lossen zijn oorzaken als suikerziekte of een leverziekte. Ook kan een slechte adem een bijwerking zijn van medicijnen. Het zijn gelukkig zeldzame oorzaken maar problemen met je darmen, maag of longen kan ook voor een stinkende geur zorgen. Op een zogeheten halitose-spreekuur kan die oorzaak achterhaald worden. Bespreek dit met de tandarts. Diverse ziekenhuizen, mondzorgpraktijken en tandartsen hebben zo’n spreekuur.

Tandvleesproblemen

Ik vind het belangrijk om ook nog kort stil te staan bij een ander medisch probleem, maar dan in de mond. Ontstoken tandvlees zorgt namelijk ook voor een onaangename mondgeur. Dat komt opnieuw door de bacteriën. Wanneer je tandvlees ontstoken is tasten de bacteriën het tandvlees aan. Ze scheiden daar dezelfde zwavelgassen af als op je tong. Je kunt tandvleesontsteking voorkomen door tandplak 2x daags grondig weg te poetsen met een elektrische tandenborstel. Ook een keer per dag een tandenstoker gebruiken is noodzakelijk om tandplak tussen de tanden weg te halen.

Zelf testen of je adem stinkt

Het is natuurlijk handig als je zelf er achter kunt komen of je een slechte adem hebt. Je kunt eenvoudig zelf testen of je een slechte adem hebt door met het achterste gedeelte van je tong over je hand te likken. Laat het kort even drogen. Ruikt het gedroogde speeksel vervolgens onaangenaam, dan stinkt je adem helaas waarschijnlijk ook. Tegen je hand uitademen werkt niet goed, omdat je neus snel went aan geuren. Je neus is dus waarschijnlijk al gewend aan de zwaveldampen, waardoor je niet meer ruikt dat de lucht uit je mond niet zo fris is. Een ander ruikt dit wel, omdat de neus de geur nog niet kent.

Bronnen

• van Nieuw Amerongen, Speeksel, speekselklieren en mondgezondheid Uitgever: Bohn Stafleu van Loghum, 2008, p382
• Ademovski SE, Lingström P, Winkel E, Tangerman A, Persson GR, Renvert S. Comparison of different treatment modalities for oral halitosis. Acta Odontol Scand 2012; 70: 224-233.
• Eveline van der Sluijs, Prevention and Therapy of Periodontal Diseases and Oral Malodour, Brush, rinse and cool. Proefschrift Universiteit van Amsterdam, 2017.
• Loock, Jan van; Tanden poetsen. Hoe het moet Nederlands 1e druk uitgeverij maklu, pagina 47
• Rosenberg, M (2002). “The science of bad breath”. presenting a circumferential overview of Halitosis. Scientific American. 286 (4): 72–9.